Lưu giữ nghề làm bánh dừa truyền thống

Gần 50 năm, gia đình ông Huỳnh Văn Tư vẫn lưu giữ nghề làm bánh dừa của cha ông truyền lại; đồng thời phát triển thành sản phẩm OCOP hạng 3 sao và đăng ký nhãn hiệu bánh dừa Giồng Luông để góp phần giữ gìn nghề truyền thống tại địa phương.

Hơn 100 năm trước, người dân Giồng Luông (xã Đại Điền, huyện Thạnh Phú, tỉnh Bến Tre) đã kết hợp những sản vật của địa phương như: Nếp, dừa, chuối, đậu đen… để làm ra chiếc bánh dừa.

Từ đó, bánh dừa mang tên Giồng Luông trở thành đặc sản của địa phương và được bán khắp các tỉnh trong khu vực.

Ông Huỳnh Văn Tư, 67 tuổi, ngụ ấp Vĩnh Bắc kể lại: “Từ thời bà nội tôi đã làm bánh dừa để cúng trong các dịp đám giỗ, lễ, Tết… và bán cho người dân trong xóm. Theo thời gian, nhiều hộ gia đình tại Giồng Luông cũng làm bánh lá dừa để bán cho thương lái cung ứng khắp nơi từ các tỉnh trong khu vực đến các tỉnh miền Đông. Thời cực thịnh là vào thập niên 80 của thế kỷ trước, chiếc bánh lá dừa theo những chuyến đò dọc, xe đò lên tận Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh miền Đông, miền Tây… Bánh lá dừa Giồng Luông nổi tiếng khắp nơi, cả xóm có hơn 10 hộ theo nghề, gói hàng chục nghìn chiếc bánh mỗi ngày để bán lại cho thương lái mang đi tiêu thụ”.

Theo thời gian, chiếc bánh lá dừa ít dần do nhiều người ưa chuộng các loại bánh hiện đại, có thời gian bảo quản lâu. Người dân Giồng Luông cũng dần bỏ nghề để chuyển sang làm việc khác để mưu sinh. Hiện tại, chỉ còn hai hộ tiếp tục theo nghề; trong đó, hộ ông Huỳnh Văn Tư làm với số lượng lớn và phát triển thành sản phẩm OCOP hạng 3 sao.

Bà Đoàn Thị Bé, vợ ông Tư cho biết: “Trước đây, tôi ở xã Minh Đức (huyện Mỏ Cày Nam), khi lấy chồng về đây mới theo nghề làm bánh dừa của gia đình đã có gần 50 năm. Đây là nghề truyền thống của dòng họ cho nên gia đình tôi cố gắng gìn giữ và nối nghiệp, đến nay là đời thứ tư. Từ nghề làm bánh dừa, gia đình tôi đã nuôi bảy người con khôn lớn, thành đạt, cuộc sống ngày càng khấm khá hơn. Do vậy, gia đình quyết giữ nghề không để mai một theo thời gian. Hiện tại, có hai con tôi đang tiếp nối nghề gia truyền”.

Mới sáng sớm, gia đình ông Tư đã tất bật làm bánh để giao cho khách. Vợ chồng ông phụ trách công đoạn quấn khung lá dừa thành hình trụ tròn, còn hai con ở sau bếp vớt bánh đã chín rồi để nguội, cột thành từng chùm rất gọn gàng. Ông Tư cho biết, mỗi ngày cả nhà gồm bốn người phải dậy từ 1 giờ sáng để thực hiện các công đoạn: Ngâm và đãi nếp, rồi quấn khung lá dừa, gói bánh, buộc bánh và hấp bánh...

Bánh hấp lúc 3 giờ sáng và nấu trong khoảng năm giờ liên tục mới chín. Sau 3 giờ sáng, một số thành viên đi ngủ tiếp, chỉ còn mình ông hoặc vợ canh lửa nồi bánh. Đến 8 giờ sáng sẽ vớt ra, để nguội rồi cột thành chùm, mỗi chùm 12 cái để giao cho các mối đã đặt từ trước. Sau khi giao bánh xong, mọi người lại lo nguyên liệu làm bánh ngày hôm sau.

Bình quân mỗi tháng, gia đình ông Tư tiêu thụ khoảng 500 kg nếp, gần 200 kg đậu, 400 kg chuối và 500 quả dừa; góp phần tiêu thụ nông sản của người dân ở địa phương.

Bánh dừa Giồng Luông được gói từ lá cây dừa nước non cho nên có mầu vàng đẹp mắt. Bánh chín nhờ sức nóng từ hơi nước, do vậy phải làm khuôn từ lá dừa nước còn non sao cho kín, buộc dây chặt thì khi hấp nước mới không ngấm vào bên trong.

Hiện tại, mỗi ngày gia đình ông Tư làm khoảng 1.000 chiếc bánh bán cho thương lái trong, ngoài huyện đến mua với giá 2.500 đồng/cái rồi chở đi bán lẻ khắp nơi. Những dịp lễ, Tết sẽ làm với số lượng lớn hơn do có nhiều người đặt hàng. Bánh có thời hạn sử dụng ba đến bốn ngày trong điều kiện bảo quản thường, khoảng 30 ngày nếu bảo quản lạnh.

Chiếc bánh dừa Giồng Luông ngon nhờ nếp dẻo, béo từ cốt dừa, thơm mùi chuối chín tự nhiên cho nên người tiêu dùng rất thích. Nhờ chăm chút, tỉ mỉ trong từng công đoạn mà bánh dừa của gia đình ông luôn làm hài lòng thực khách và duy trì cho đến ngày nay.

Thời gian gần đây, gia đình ông Tư được địa phương hỗ trợ các loại máy móc, nhãn hiệu, bao bì… và được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao. Mới đây, Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu Giồng Luông cho sản phẩm bánh dừa của gia đình. Gia đình ông Tư đang tiếp tục truyền nghề cho các thế hệ sau để phát triển nghề truyền thống.

Chị Huỳnh Thị Phụng (sinh năm 1987, con gái ông) cho biết: “Tôi phụ làm bánh từ năm 12 tuổi đến nay và quyết tâm theo nghề truyền thống của gia đình. Ngày nào cũng vậy, khoảng 1 giờ sáng là tôi qua đây cùng cha, mẹ và anh ruột gói bánh dừa rồi hấp để kịp sáng sớm giao cho khách. Hiện con gái tôi đang học lớp 12 cũng được hướng theo nghề của gia đình bằng việc bán hàng qua mạng xã hội nhằm giúp sản phẩm đi xa hơn”.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Đại Điền Lê Văn Trung cho hay, địa phương đang tập trung hỗ trợ để phát triển sản phẩm bánh dừa Giồng Luông truyền thống; đẩy mạnh việc giới thiệu sản phẩm đến du khách gần xa, trong và ngoài nước. Mới đây, bánh dừa Giồng Luông được chọn là một trong những sản phẩm đặc trưng của huyện trưng bày, giới thiệu tại Tuần lễ Văn hóa-Thể thao-Du lịch biển huyện Thạnh Phú lần thứ 2 - năm 2023.

Nhãn hiệu Giồng Luông đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu số 4-0399127-000 có hiệu lực từ ngày 8/10/2021 đến hết 10 năm và có thể gia hạn.

Theo Nhân dân

https://nhandan.vn/luu-giu-nghe-lam-banh-dua-truyen-thong-post778945.html