Bán rẻ để hút khách: 'Giá phễu' và những rủi ro pháp lý tiềm ẩn cho doanh nghiệp

"Giá phễu" trở thành rủi ro pháp lý trong trường hợp doanh nghiệp cố tình bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ với mục đích loại bỏ đối thủ cạnh tranh.

Tại TP.HCM và nhiều tỉnh, thành phố khác như Hà Nội, Cần Thơ, Cà Mau..., những cửa hàng hoặc chuỗi đồ ăn vặt giá rẻ “mọc lên” ở những vị trí có mặt bằng rộng rãi, dân cư đông đúc.

Hàng loạt gian hàng bánh kẹo, snack được treo biển 3k, 7k, 9k, 49k (tức 3 ngàn, 7 ngàn, 9 ngàn và 49 ngàn đồng). Hầu hết các mặt hàng được giới thiệu là nội địa Trung, số ít là thương hiệu Việt. Điểm đáng chú ý nữa là nhiều nơi mở rồi đóng, đóng rồi mở như một cách thăm dò thị trường đầy rủi ro.

Có người đánh giá rằng mô hình này phát triển nhanh là do giá trị mỗi lượt mua thấp, dẫn tới quyết định của người mua chỉ diễn ra trong vài giây; danh mục hàng hóa lại liên tục thay đổi; mặt bằng, nhân sự cũng tinh gọn… Điều này thu hút các nhà đầu tư bắt tay vào làm.

Từ thực tế trên, bạn đọc thắc mắc chiến thuật "giá phễu" là gì, và cần lưu ý những quy định pháp luật nào khi áp dụng nó.

Bàn về vấn đề này, luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn Luật sư TP.HCM) phân tích:

“Giá phễu” và khả năng dẫn đến loại bỏ đối thủ cạnh tranh

Về bản chất, chiến lược “giá phễu” là việc doanh nghiệp niêm yết mức giá rất thấp đối với một hoặc một số sản phẩm/dịch vụ nhằm thu hút khách hàng, từ đó kỳ vọng bù đắp lợi nhuận thông qua các sản phẩm, dịch vụ khác hoặc gia tăng tệp khách hàng trong dài hạn.

Dưới góc độ pháp lý, việc niêm yết giá thấp để thu hút khách hàng không bị pháp luật cấm, nếu mức giá đó phản ánh đúng chi phí hợp lý của doanh nghiệp, không nhằm loại bỏ đối thủ cạnh tranh bằng các biện pháp phi thị trường, và được thực hiện trong khuôn khổ các quy định của pháp luật về giá và cạnh tranh.

Tuy nhiên, cần phân biệt rõ chiến thuật giá rẻ với hành vi bị cấm theo Luật Cạnh tranh. Theo Luật Cạnh tranh 2018, doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường bị nghiêm cấm thực hiện hành vi bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ nhằm loại bỏ đối thủ cạnh tranh.

Trong trường hợp doanh nghiệp không có vị trí thống lĩnh thị trường, việc bán giá thấp, dù gây áp lực hoặc khó khăn cho đối thủ, chưa đương nhiên bị coi là hành vi cạnh tranh không lành mạnh, trừ khi có thêm các yếu tố vi phạm khác.

Theo LS Hùng, "giá phễu" về bản chất là một chiến lược marketing - định giá. Khi được triển khai minh bạch, trung thực, không bóp méo cạnh tranh và không gây thiệt hại cho người tiêu dùng, chiến lược này không đương nhiên bị coi là hành vi vi phạm pháp luật. Trên thực tế, mô hình này khá phổ biến trong lĩnh vực bán lẻ, chuỗi cửa hàng và các giai đoạn đầu mở rộng thị trường.

"Giá phễu" trở thành rủi ro pháp lý trong trường hợp doanh nghiệp cố tình bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ với mục đích loại bỏ đối thủ cạnh tranh. Đây có thể bị coi là hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường.

Theo Điều 27 Luật Cạnh tranh 2018, hành vi bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ dẫn đến hoặc có khả năng dẫn đến loại bỏ đối thủ cạnh tranh là hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, lạm dụng vị trí độc quyền bị cấm.

Do đó “giá phễu” khi được sử dụng với mục tiêu loại bỏ cạnh tranh hoặc gây thiệt hại cho đối thủ và người tiêu dùng, thì có thể bị xem là hành vi bị Luật Cạnh tranh điều chỉnh và cấm đoán.

Coi chừng bị phạt!

Thứ nhất, đối với hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, căn cứ theo điểm a, b khoản 1 Điều 27 Luật Cạnh tranh năm 2018, doanh nghiệp hoặc nhóm doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường bị nghiêm cấm thực hiện các hành vi sau:

a) Bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ dẫn đến hoặc có khả năng dẫn đến loại bỏ đối thủ cạnh tranh;

b) Áp đặt giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ bất hợp lý hoặc ấn định giá bán lại tối thiểu gây ra hoặc có khả năng gây ra thiệt hại cho khách hàng.

Quy định này nhằm ngăn chặn hành vi định giá hủy diệt và các hành vi bóp méo cơ chế cạnh tranh, đặc biệt trong trường hợp doanh nghiệp có sức mạnh thị trường đáng kể, đủ khả năng gây ảnh hưởng tiêu cực đến cấu trúc thị trường.

Thứ hai, đối với hành vi cạnh tranh không lành mạnh, áp dụng cho cả doanh nghiệp không có vị trí thống lĩnh thị trường, căn cứ theo điểm a khoản 5 và khoản 6 Điều 45 Luật Cạnh tranh năm 2018, các hành vi sau bị nghiêm cấm:

Đưa thông tin gian dối hoặc gây nhầm lẫn cho khách hàng về doanh nghiệp hoặc hàng hóa, dịch vụ, khuyến mại, điều kiện giao dịch nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác;

Bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ dưới giá thành toàn bộ dẫn đến hoặc có khả năng dẫn đến loại bỏ doanh nghiệp khác cùng kinh doanh loại hàng hóa, dịch vụ đó.

Đối với hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường, căn cứ theo điểm a, b khoản 1 Điều 8 Nghị định số 75/2019, doanh nghiệp vi phạm có thể bị: Phạt tiền từ 01% đến 10% tổng doanh thu trên thị trường liên quan trong năm tài chính liền kề trước năm thực hiện hành vi vi phạm.

Đối với hành vi cạnh tranh không lành mạnh (bán dưới giá thành toàn bộ), căn cứ điểm a, b khoản 1 Điều 8 và Điều 21 Nghị định số 75/2019, mức xử phạt được quy định như sau: Phạt tiền từ 800 triệu đồng đến 1 tỉ đồng;

Trường hợp vi phạm trên phạm vi từ hai tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trở lên, mức phạt tiền gấp hai lần. Đồng thời có thể áp dụng hình thức xử phạt bổ sung như tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm và tịch thu khoản lợi nhuận thu được từ hành vi vi phạm.

Theo Báo Pháp Luật

https://plo.vn/ban-re-de-hut-khach-gia-pheu-va-nhung-rui-ro-phap-ly-tiem-an-cho-doanh-nghiep-post886841.html

---