Đề xuất giảm phí trước bạ ô tô, đánh thuế VAT với phân bón: Có gây nghịch lý?

Cùng quan điểm này, đại biểu Trần Anh Tuấn (TP.HCM) cho rằng, hiện nay chúng ta đang thực hiện Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Điều này tức là đang thực hiện chính sách tài khóa mở rộng theo hướng tiếp tục giảm thuế (giảm thuế 2% cho đến cuối năm 2024). Đồng thời, tiếp tục sẽ có những biện pháp để kích cầu tiêu dùng và sản xuất đến cuối năm 2025, khi đó mới đảm bảo duy trì tốc độ tăng trưởng.

Việc sửa đổi luật đưa mức chịu thuế lên 5% đối với một số mặt hàng, trong đó có phân bón sẽ làm giảm sức cạnh tranh, gây áp lực lạm phát các mặt hàng tiêu dùng, ảnh hưởng đến cuộc sống người dân.

" Việc thiết kế hai chính sách này rất dễ gây xung đột chính sách khi thực hiện chính sách tài khóa mở rộng nhưng lại đưa đối tượng mới chịu thuế, sẽ làm giảm chính sách tài khóa mở rộng chúng ta đang thực hiện ", ông Tuấn nói.

Vì vậy, đại biểu Trần Anh Tuấn cho rằng, cần thiết kế chính sách theo lộ trình, nhất là đối với sản phẩm nông nghiệp phải tính toán lại chính sách thuế hợp lý, có thể đưa vào mức chịu thuế 0% thay vì 5% như dự thảo luật để doanh nghiệp được khấu trừ thuế. Khi đó, sản phẩm lương thực, thực phẩm đầu ra không bị áp lực tăng giá mà vẫn thực thi chính sách tài khóa mở rộng tốt hơn, hiệu lực, hiệu quả hơn.

Ngoài ra, đại biểu này còn cho rằng, từ nay đến cuối năm 2025 cần tiếp tục thực hiện những chính sách tài khóa mở rộng, trong đó chính sách tài khóa còn dư địa rất nhiều. Do đó, cần thiết kế theo hướng giao Chính phủ đưa vào đối tượng chịu thuế đúng với lộ trình cải cách thuế nhưng cần có thời gian thực hiện phù hợp với điều kiện tình hình thực tế.

Không nên thu của người nghèo trả cho người giàu

Giải thích cơ sở áp thuế VAT với phân bón, Bộ Tài chính cho rằng việc mặt hàng này không thuộc diện chịu thuế sẽ không được hoàn thuế khoảng 1.500 tỷ đồng/năm.

Còn nếu áp thuế sẽ giúp mặt hàng này được giảm chi phí do doanh nghiệp được khấu trừ, hoàn thuế, đồng thời, giúp sản phẩm phân bón trong nước cạnh tranh được với hàng nhập khẩu do mặt hàng phân bón nhập khẩu được các nước hoàn thuế.

Phân tích kỹ hơn với VTC News về nội dung này, đại biểu Trần Văn Lâm (Bắc Giang) cho biết, hiện nay với các doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước thuộc đối tượng không được khấu trừ thuế VAT đầu ra, do đó vật tư đầu vào sẽ không được hoàn VAT. Trong khi phân bón nước ngoài nhập khẩu vào Việt Nam thì lại được hoàn thuế đầu vào của nước họ.

“ Như vậy trên sân nhà, doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước sẽ chịu thiệt thòi. Chính vì thế mới có đề xuất chuyển phân bón sang đối tượng chịu thuế VAT để gỡ khó, tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp nội ”, ông Lâm nói.

Vị đại biểu này cũng chỉ ra rằng, nếu đánh thuế VAT đầu ra phân bón trong nước sẽ được 5.700 tỷ đồng, đánh thuế VAT đầu vào 1.500 tỷ đồng, và đánh thuế VAT của phân bón nhập khẩu khoảng 2.000 tỷ đồng. Tổng tăng thu ngân sách, riêng với phân bón 6.200 tỷ đồng. Nếu cả máy móc, thiết bị vật tư khác là 6.300 tỷ đồng.

Tuy nhiên, ông Lâm đặt câu hỏi: " Số tiền này lấy từ đâu, không lẽ từ doanh nghiệp? Thực tế là nông nghiệp, nông dân phải chịu ".

" Việc hỗ trợ doanh nghiệp trong nước sản xuất mặt hàng này cạnh tranh bình đẳng trên sân nhà với sản phẩm cùng loại nhập khẩu là cần thiết. Nhưng không nên đẩy trách nhiệm này cho nông nghiệp, nông dân, không nên thu của người nghèo trả cho người giàu.

Hiện nay chỉ 4 nhà sản xuất phân bón trong nước trong khi có tới gần chục triệu hộ nông dân. Việc áp thuế có nghĩa là khiến gần chục triệu nông dân này phải lo gánh thuế để hoàn thuế cho doanh nghiệp ", ông Lâm nhấn mạnh.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cũng dẫn giải: Nếu như có thuế 5%, ngân sách sẽ thu được khoảng 5.700 tỷ đồng và để bù trừ cho các doanh nghiệp khoảng 1.500 tỷ đồng, ngân sách sẽ còn thu lãi khoảng 4.200 tỷ đồng. " 4.200 tỷ ngân sách thu được và 1.500 tỷ đồng bù đắp cho các doanh nghiệp sản xuất phân bón lấy ở đâu ra? Rõ ràng tiền này lấy từ nông dân, bà con phải trả tiền nhiều hơn, điều đấy thể hiện bất hợp lý ", ông Cường đặt vấn đề.

Theo ông Cường, bây giờ chúng ta chuyển từ không được khấu trừ đầu vào của doanh nghiệp sang không được khấu trừ đầu vào của nông dân, như vậy nông dân chịu thiệt hại. Thay vào đó, nên áp dụng thuế suất VAT cho phân bón là 0% và cho các doanh nghiệp sản xuất phân bón được hoàn thuế giá trị gia tăng đầu vào.