Hoàng Hường bị bắt: Khi thị phi là công cụ marketing và cái giá phải trả của “kinh tế scandal”

Sự kiện bà Hoàng Thị Hường, người được biết đến với danh xưng "doanh nhân Hoàng Hường" hay "thánh livestream", chính thức bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an khởi tố tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, đánh dấu hồi kết cho hiện tượng livestream gây tranh cãi thời gian dài trên mạng xã hội. Nhưng nó cũng mở ra một góc nhìn cần thiết về những rủi ro và hệ lụy của việc "bán hàng bằng scandal" trong kỷ nguyên số.

Thị phi trở thành nguồn vốn

Gần đây cụm từ "kinh tế scandal" (hay còn gọi là "kinh tế thị phi") được nhiều người dùng để mô tả một mô hình kinh doanh hoặc chiến lược truyền thông nhằm chuyển hóa sự ồn ào, tranh cãi, hoặc các bê bối (scandal) thành lợi ích kinh tế (doanh thu, traffic, sự chú ý).

Không thể phủ nhận, sự nổi tiếng của Hoàng Hường được xây dựng từ một chiến lược marketing gần như bất chấp mọi quy tắc truyền thống: tối đa hóa sự chú ý bằng thị phi.

Bằng các buổi livestream kéo dài hàng giờ đồng hồ, bằng những video phô trương sự giàu có, từ rải tiền, dẫm lên tiền, khoe kim cương, đến những biệt thự bạc tỷ, bà đã thành công thu hút hàng triệu lượt xem và tương tác. Trong một thị trường thương mại điện tử bão hòa, nơi người tiêu dùng bị quá tải thông tin, sự nổi bật lập dị này chính là "vốn" quý giá nhất.

Khác với các KOL (Key Opinion Leader) xây dựng thương hiệu dựa trên chuyên môn hay uy tín, "hiệu ứng Hoàng Hường" là một điển hình của việc lợi dụng sự tò mò và cả sự phẫn nộ của công chúng. Những phát ngôn gây sốc, những tranh cãi với đồng nghiệp, hay thậm chí là hành vi miệt thị vùng miền đều được bà tận dụng như những đòn bẩy truyền thông, giúp thương hiệu Dược phẩm Hoàng Hường và Nha khoa Quốc tế Hoàng Hường nhanh chóng "phủ sóng" mọi ngóc ngách trên mạng xã hội.

Đây chính là bản chất của "kinh tế scandal": Biến sự tiêu cực thành traffic (lượng truy cập) và biến traffic thành doanh số. Điều đáng báo động là trong một thời gian dài, mô hình này đã tỏ ra hiệu quả một cách đáng sợ, bất chấp việc các sản phẩm của bà liên tục bị Cục An toàn thực phẩm cảnh báo và xử phạt vì quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng như thuốc chữa bệnh

Phép thử lòng tin và pháp luật

Thế nhưng, bức màn thị phi đã không thể che giấu được những lỗ hổng và vi phạm hệ thống nghiêm trọng. Khi cơ quan điều tra vào cuộc, bản chất của "đế chế" này mới được lột tả với một hệ sinh thái phức tạp với 18 công ty, 25 hộ kinh doanh và 44 cá nhân đứng tên.

Lời khai của chính bà Hoàng Hường tại cơ quan công an rằng bản thân chỉ tập trung "bán hàng và KOL", còn việc vận hành giao cho "ê-kíp khác", có thể được coi là một lời ngụy biện nhằm chối bỏ trách nhiệm. Tuy nhiên, đó cũng là một lời thú nhận gián tiếp về chiến lược kinh doanh: Tách biệt người nổi tiếng khỏi pháp lý của doanh nghiệp để tối đa hóa lợi nhuận và né tránh rủi ro.

Cáo buộc lớn nhất hiện nay là hành vi trốn thuế quy mô cực lớn (để ngoài sổ sách kế toán gần 1.800 tỷ đồng, kê sai quy định thuế GTGT gần 2.100 tỷ đồng). Điều này cho thấy "kinh tế scandal" không chỉ gây hại về mặt đạo đức và niềm tin, mà còn gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngân sách nhà nước.

Hàng loạt bê bối về quảng cáo sai sự thật trong nhiều năm qua của “thánh livestream” Hoàng Hường đã xói mòn lòng tin của người tiêu dùng đối với ngành thực phẩm chức năng nói chung. Hậu quả của "kinh tế scandal" là khiến người tiêu dùng trở nên hoài nghi, thậm chí mất niềm tin vào cả những doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Vụ án Hoàng Hường là lời cảnh báo đanh thép nhất cho bất kỳ cá nhân hay doanh nghiệp nào đang nuôi ảo tưởng rằng sự nổi tiếng trên mạng xã hội có thể là "vùng đất miễn nhiễm" với luật pháp. Cơ quan quản lý thuế và pháp luật đã và đang siết chặt quản lý các hoạt động thương mại điện tử và kinh doanh online quy mô lớn. Không thể có một "vương quốc" kinh doanh hàng nghìn tỷ đồng mà lại đứng ngoài hệ thống thuế và kế toán quốc gia.

Phải xoá bỏ "kinh tế Scandal"

"Hiệu ứng Hoàng Hường" là một phép thử cho sự trưởng thành của thị trường Việt Nam trong kỷ nguyên số.

Đối với người tiêu dùng, đây là bài học về sự tỉnh táo. Khi những lời quảng cáo quá mức, thiếu căn cứ khoa học đi kèm với sự phô trương vật chất một cách lố bịch, người tiêu dùng cần tự đặt câu hỏi về tính xác thực của sản phẩm thay vì chạy theo sự hiếu kỳ hay lời hứa "thần thánh" về chữa trị dứt điểm mọi bệnh tật.

Đối với doanh nghiệp và KOL/KOC, vụ việc này là một lời nhắc nhở không thể rõ ràng hơn: Đạo đức kinh doanh và tuân thủ pháp luật là nền tảng cốt lõi, chứ không phải là lựa chọn. Xây dựng thương hiệu dựa trên giá trị cốt lõi, chất lượng sản phẩm và sự minh bạch mới là con đường bền vững. Lợi nhuận tức thời từ scandal luôn đi kèm với rủi ro sụp đổ toàn bộ hệ thống.

Về phía cơ quan quản lý, việc xử lý nghiêm minh vụ việc Hoàng Hường là một bước tiến quan trọng. Tuy nhiên, cần có những giải pháp đồng bộ hơn để lấp đầy những lỗ hổng quản lý đối với hoạt động livestream và thương mại điện tử xuyên biên giới. Cần có cơ chế kiểm soát nhanh chóng hơn đối với nội dung quảng cáo sai sự thật, đặc biệt trong các lĩnh vực nhạy cảm như sức khỏe và dược phẩm.

Đã đến lúc thị trường phải gạt bỏ "kinh tế scandal", hướng tới một môi trường kinh doanh online minh bạch, lành mạnh và bền vững, nơi uy tín được xây dựng từ chất lượng và sự tuân thủ, chứ không phải từ những chiêu trò gây sốc.

Theo Chuyên trang Thế giới tiếp thị

https://thegioitiepthi.danviet.vn/hoang-huong-bi-bat-khi-thi-phi-la-cong-cu-marketing-va-cai-gia-phai-tra-cua-kinh-te-scandal-d1367654.html

---