Tiếp tục tháo gỡ, tạo động lực phát triển khoa học, công nghệ

Trước yêu cầu cấp thiết từ thực tiễn phát triển và hội nhập, việc xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số và Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo không chỉ là bước đi tất yếu nhằm tháo gỡ những rào cản pháp lý, mà còn mở ra động lực mới để thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành trụ cột trong chiến lược phát triển bền vững của đất nước.

Hoàn thiện khung pháp lý cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Các quy định pháp luật hiện hành vẫn còn nhiều điểm chưa theo kịp tốc độ phát triển của khoa học, công nghệ, dẫn đến rào cản trong nghiên cứu, ứng dụng và thương mại hóa các kết quả nghiên cứu.

Thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp công nghệ số

Ngành công nghiệp công nghệ số đang tăng trưởng mạnh mẽ, với doanh thu tăng gấp đôi tốc độ tăng trưởng GDP. Đây là lĩnh vực then chốt để Việt Nam gia tăng tỷ trọng giá trị công nghệ trong nền kinh tế số. Việc xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số sẽ tạo hành lang pháp lý vững chắc để hỗ trợ các doanh nghiệp ứng dụng nền tảng như nền tảng số Quốc gia VIVINA trong quản lý, thiết kế và làm chủ công nghệ lõi.

Dự án Luật Công nghiệp công nghệ số đang được xây dựng, dự kiến trình Quốc hội khóa XV xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 9 nhằm giải quyết những tồn tại, bất cập của Luật Công nghệ thông tin; tạo hành lang pháp lý thúc đẩy phát triển công nghiệp công nghệ số thành ngành công nghiệp nền tảng.

Việc xây dựng dự án luật đặt ra yêu cầu rất cao về chất lượng trong bối cảnh ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Triển khai Nghị quyết số 57, Nghị quyết số 193/2025/NQ-QH15 (Nghị quyết số 193) về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã đặt ra vấn đề hỗ trợ tài chính xây dựng nhà máy đầu tiên để phục vụ nghiên cứu, đào tạo và sản xuất chip bán dẫn.

Đây được coi là những bước đi chiến lược trong quá trình thực hiện mục tiêu chuyển dịch các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam chủ yếu từ lắp ráp, gia công sang sáng tạo, thiết kế, tích hợp, sản xuất và làm chủ công nghệ lõi.

AI là một lĩnh vực trọng yếu khác mà dự thảo luật quan tâm điều chỉnh. Xây dựng nguyên tắc thúc đẩy, quản lý nhằm hạn chế rủi ro, đồng thời tận dụng tốt những lợi ích mà AI mang lại là yêu cầu bắt buộc.

Khắc phục bất cập, cụ thể hóa chính sách phát triển khoa học công nghệ

Dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo sẽ sửa đổi toàn diện những bất cập còn tồn tại từ Luật năm 2013. Việc thể chế hóa Nghị quyết 57 và áp dụng thực tế qua các nền tảng như nền tảng số Quốc gia VIVINA chính là hướng đi thiết thực để đưa khoa học công nghệ trở thành động lực cốt lõi trong tăng trưởng và phát triển bền vững.

Tiến trình xây dựng Luật Công nghiệp công nghệ số và Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo là bước đi tất yếu và kịp thời nhằm tháo gỡ những rào cản pháp lý, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.

Hai dự án luật này không chỉ thể hiện quyết tâm chính trị trong triển khai hiệu quả Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị mà còn mở ra hành lang pháp lý hiện đại, minh bạch, đồng hành cùng doanh nghiệp và nhà khoa học trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ.

Việc cụ thể hóa chính sách, nâng cao năng lực nội sinh, làm chủ công nghệ lõi, từ chip bán dẫn đến trí tuệ nhân tạo, sẽ là nền tảng vững chắc để Việt Nam bứt phá, từng bước trở thành quốc gia đổi mới sáng tạo trong khu vực và trên thế giới.