Khuyến khích phát triển dược liệu theo hướng bền vững

Để khuyến khích phát triển cây dược liệu trên địa bàn tỉnh phát triển bền vững, thời gian qua, Quảng Trị có nhiều chính sách, chương trình, đề án, dự án hỗ trợ phù hợp. Nhờ đó, diện tích trồng cây dược liệu ngày càng được nhân rộng, tạo ra những sản phẩm dược liệu có giá trị, giúp người dân tăng thu nhập, góp phần thực hiện tốt công tác xóa đói giảm nghèo ở địa phương.

Từ một cơ sở sản xuất cao dược liệu nhỏ, được sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp, các ngành chức năng và địa phương, năm 2018, chị Mai Thị Thủy ở thôn Định Sơn, xã Cam Nghĩa, huyện Cam Lộ quyết định mở rộng sản xuất và thành lập Công ty Cao dược liệu Định Sơn Mai Thị Thủy. Với tâm huyết góp phần bảo vệ sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng, chị không ngừng nỗ lực nghiên cứu, phát triển những sản phẩm dược liệu chất lượng cao. Đặc biệt, năm 2021, chị đầu tư xây dựng nhà máy chế biến dược liệu với tổng kinh phí 5,4 tỉ đồng, trang bị máy móc, thiết bị hiện đại phục vụ sản xuất.

Bên cạnh thu mua nguyên liệu của người dân trong huyện, để chủ động sản xuất, chị đầu tư trồng 10 ha chè vằng. Công ty của chị còn được Chương trình mỗi xã một sản phẩm và chương trình khuyến công tỉnh hỗ trợ bao bì, vỏ hộp và máy móc, thiết bị với tổng kinh phí 300 triệu đồng. “Nhờ được tiếp sức từ các chương trình, dự án của Nhà nước, công ty có thêm điều kiện phát triển sản xuất, nâng cao chất lượng và đa dạng sản phẩm; tạo việc làm, tăng thu nhập cho nhiều lao động. Để phát triển bền vững, thời gian tới công ty tiếp tục đầu tư mở rộng nhà máy, trồng thêm khoảng 10 ha chè vằng, đảm bảo nguyên liệu chế biến tại chỗ. Đồng thời, tiếp tục thu mua nguyên liệu của người dân trong tỉnh”.

Thực hiện Đề án khuyến khích phát triển cây dược liệu gắn với Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2022 - 2026, tầm nhìn đến năm 2030, Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ động phối hợp với các sở, ngành, địa phương tổ chức thực hiện nhiều chính sách thúc đẩy phát triển dược liệu trên địa bàn tỉnh.

Các chính sách hỗ trợ được triển khai đồng bộ, đặc biệt là việc lồng ghép nguồn lực từ các chương trình mục tiêu quốc gia, Nghị quyết 162/NQHĐND tỉnh, chương trình OCOP, nguồn vốn ODA và các dự án phát triển vùng gò đồi, miền núi. Nhờ đó, người dân và doanh nghiệp được hỗ trợ giống, vật tư, hệ thống tưới tiêu, kỹ thuật canh tác và cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất cây dược liệu.

Đến nay, toàn tỉnh trồng được 326 ha dược liệu tập trung, đạt 163% so với kế hoạch, chủ yếu tại các huyện Cam Lộ, Hướng Hóa, Vĩnh Linh, Đakrông... với các loại cây dược liệu chủ lực như: cà gai leo, chè vằng, an xoa, tràm năm gân, tràm gió, nghệ, riềng, sả.

Mô hình trồng cây dược liệu dưới tán rừng tự nhiên và rừng trồng đã và đang được triển khai tại nhiều địa phương trong tỉnh, góp phần tận dụng hiệu quả đất lâm nghiệp, đồng thời phát triển dược liệu theo hướng bền vững và thân thiện với môi trường. Hệ thống vườn ươm cây giống dược liệu từng bước được hình thành và phát triển, góp phần chủ động nguồn giống phục vụ mở rộng diện tích trồng dược liệu theo hướng tập trung, bền vững.

Hiện nay toàn tỉnh có 2 vườn ươm giống dược liệu; hơn 90 cơ sở sơ chế, chế biến dược liệu vừa và nhỏ góp phần tạo thu nhập cho người dân cao gấp 4-5 lần so với các cây truyền thống như sắn, lạc, rau đậu các loại; có hơn 511 sản phẩm OCOP có nguồn gốc từ dược liệu, đặc biệt trong đó có 1 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 5 sao, 17 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 4 sao, 33 sản phẩm đạt tiêu chuẩn 3 sao được công nhận.

Trong quá trình triển khai phát triển vùng dược liệu, nhiều mô hình trồng, liên kết sản xuất và chế biến dược liệu tiêu biểu đã được hình thành và nhân rộng tại các địa phương. Ngoài mô hình của Công ty TNHH MTV Cao dược liệu Định Sơn Mai Thị Thủy, một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh tích cực phát triển dược liệu như: Mô hình trồng 31 ha tràm gió và tràm năm gân lấy tinh dầu làm dược liệu của Công ty Cổ phần Dược liệu Bắc Hiền Lương và HTX Nông nghiệp sinh thái Vĩnh Chấp sau 18 tháng trồng cho thu hoạch lá cung cấp nguyên liệu sản xuất tinh dầu tràm, cho thu nhập trung bình từ 30-45 triệu đồng/ha/năm và tạo việc làm ổn định cho 3-5 lao động/cơ sở chế biến.

Mô hình trồng cà gai leo, chè vằng, an xoa 5-7 ha của Công ty TNHH Dược liệu hữu cơ An Xuân mỗi năm thu hoạch 2-3 lứa, cho thu nhập trung bình từ 40-50 triệu đồng/ha/ năm, tạo việc làm ổn định cho 3-4 lao động. Mô hình trồng tràm năm gân và trồng cây sả 10 ha của HTX Dược liệu Trường Sơn, sau 18 tháng trồng cho thu hoạch lá cung cấp nguyên liệu sản xuất tinh dầu tràm, cho thu nhập trung bình từ 40-50 triệu đồng/ha/ năm và tạo việc làm ổn định cho 4-6 lao động.

Hiện trên địa bàn tỉnh có trên 10 HTX, doanh nghiệp tham gia tổ chức liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm dược liệu. Nhiều địa phương đã quy hoạch được nhiều vùng phát triển dược liệu với diện tích 536 ha.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hồng Phương cho biết: “Để tổ chức triển khai thực hiện đề án có hiệu quả, thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường tập trung phối hợp với các địa phương tiến hành rà soát, hoàn thiện quy hoạch phát triển vùng nguyên liệu dược liệu tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Phát triển cây dược liệu phù hợp với từng vùng sinh thái trên cơ sở sử dụng có hiệu quả mọi tiềm năng về điều kiện tự nhiên, xã hội gắn với quản lý, khai thác và sử dụng bền vững nguồn tài nguyên dược liệu trồng và tự nhiên, gắn với cơ sở chế biến và phát triển các sản phẩm OCOP.

Phát triển mở rộng vùng nguyên liệu đạt các tiêu chuẩn GACP-WHO, GlobalGAP, Organic, Fairtrade... Triển khai các mô hình trồng cây dược liệu dưới tán rừng theo hướng bền vững, tận dụng lợi thế sinh thái, khai thác tài nguyên dược liệu tự nhiên.

Tăng cường liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị giữa người trồng - cơ sở chế biến - doanh nghiệp tiêu thụ thông qua các hợp đồng liên kết, hợp tác sản xuất. Xây dựng các mô hình khép kín từ nuôi trồng, chế biến và tiêu thụ các sản phẩm từ cây dược liệu.

Đẩy mạnh đầu tư, chuyển giao công nghệ chế biến sâu như: chiết xuất tinh dầu, cô đặc, sấy khô, đóng gói sản phẩm dược liệu để nâng cao giá trị gia tăng; đầu tư, chuyển giao công nghệ chế biến sâu như chiết xuất tinh dầu, cô đặc, sấy khô, đóng gói sản phẩm dược liệu để nâng cao giá trị gia tăng.

Gắn phát triển dược liệu với phát huy các giá trị lịch sử, giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số Vân Kiều, Pa Kô, sử dụng các bài thuốc cổ truyền gắn với du lịch sinh thái cộng đồng”.

Theo Báo Quảng Trị

https://baoquangtri.vn/khuyen-khich-phat-trien-duoc-lieu-theo-huong-ben-vung-194547.htm