Xây dựng nông thôn mới Hải Phòng: Về đích bền vững, vươn tầm phát triển

Những ngày giữa tháng 6- 2025, Hội đồng thẩm định Trung ương tiến hành bỏ phiếu, thống nhất đề nghị công nhận thành phố Hải Phòng hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (NTM). Sau chặng đường 15 năm triển khai chương trình, thành phố đã cơ bản hoàn thành mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM với cách làm riêng biệt, tạo nên diện mạo nông thôn mới tiệm cận đô thị. Không chỉ hệ thống hạ tầng nông thôn đổi mới toàn diện, mà mức thu nhập bình quân của người dân cũng không ngừng tăng cao.

Rõ khâu đột phá, “kịch bản” riêng 

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố, đến hết năm 2024, trung bình các xã trên địa bàn thành phố đã đạt 19/19 tiêu chí trong Bộ tiêu chí xã NTM giai đoạn 2021- 2025; đạt 19/19 tiêu chí trong Bộ tiêu chí xã NTM nâng cao; và đạt 3,78/5 tiêu chí trong Bộ tiêu chí xã NTM kiểu mẫu. Tính đến tháng 6- 2025, Hải Phòng hoàn thành cả 7/7 tiêu chí thuộc quy định về công nhận thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Cụ thể, 100% số huyện đạt chuẩn huyện NTM; 4 huyện Vĩnh Bảo, Tiên Lãng, An Lão, Kiến Thụy được công nhận đạt chuẩn huyện NTM nâng cao; 100% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 45/77 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. 

Những con số trên là minh chứng cụ thể, song cái được lớn nhất của chương trình tại Hải Phòng chính là việc xây dựng NTM đã thực sự trở thành một phong trào rộng khắp, tạo khí thế thi đua sôi nổi, hào hứng trong toàn dân; khơi dậy ý thức chủ động, tinh thần làm chủ và trách nhiệm của người dân. Đặc biệt, công tác dân chủ ở cơ sở được phát huy mạnh mẽ. Hải Phòng đã xây dựng cách làm riêng, thể hiện rõ bản sắc trong từng quyết sách và quá trình triển khai xây dựng NTM. Trên cơ sở khung 19 tiêu chí quốc gia, thành phố xây dựng Bộ tiêu chí NTM riêng phù hợp với đặc điểm thực tiễn, bảo đảm bám sát chỉ đạo của Trung ương, đồng thời cụ thể hóa phù hợp với đặc thù của từng vùng miền, sự khác biệt giữa xã ven đô, xã thuần nông và xã miền núi, hải đảo. Do vậy, dù các xã đều đạt chuẩn 19 tiêu chí nhưng không xã nào giống xã nào. Điểm chung nổi bật là ở mỗi xã, chính người dân là chủ thể lựa chọn tiêu chí ưu tiên xây dựng và trực tiếp tham gia thực hiện. Tại nhiều địa phương, người dân chủ động lựa chọn các nội dung cần làm, sắp xếp theo thứ tự ưu tiên, đồng thời huy động nguồn lực, đóng góp ngày công lao động để cùng hoàn thành. Thành phố dành ngân sách đầu tư hỗ trợ những khâu khó, việc khó, theo thứ tự ưu tiên rõ ràng, từ quy hoạch, đến hạ tầng – trong đó tập trung vào hạ tầng sản xuất và công trình phục vụ dân sinh. Tổng nguồn vốn đầu tư từ ngân sách Trung ương và địa phương cho chương trình xây dựng NTM của Hải Phòng trong gần 15 năm qua đạt gần 40 nghìn tỷ đồng. Đáng chú ý, thành phố đã huy động được thêm hơn 71 nghìn tỷ đồng từ các nguồn lực xã hội khác, trong đó, nhân dân đóng góp gần 15 nghìn tỷ đồng. Các phong trào thiết thực, sáng tạo đã được triển khai để phát huy vai trò, trách nhiệm, sự tham gia tích cực của người dân. Điển hình là phong trào vận động nhân dân hiến đất, góp công, làm đường giao thông nông thôn, đường nội đồng với cơ chế hỗ trợ xi măng của thành phố. Nhờ cách làm riêng, sáng tạo và linh hoạt, đến cuối năm 2024, Hải Phòng chính thức hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM với chất lượng nhiều tiêu chí đạt cao hơn so với chuẩn quốc gia và mức trung bình của cả nước. 

Không dừng lại ở việc hoàn thành xây dựng NTM theo bộ tiêu chí quốc gia, Hải Phòng chủ động triển khai xây dựng NTM nâng cao và kiểu mẫu với bộ tiêu chí đặc thù riêng của thành phố. Các xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu đã thể hiện rõ những điểm nhấn đặc trưng như: “đường có hoa, nhà có số, hạ tầng kiên cố, nhân dân đồng thuận” và cùng chung tay xây dựng nếp sống văn hóa ngay tại nơi họ sinh sống, gắn bó qua nhiều thế hệ. Để xây dựng NTM nâng cao và kiểu mẫu, thành phố đầu tư mức cao hơn, lên tới 135 tỷ đồng/xã.

Tiếp tục nâng chất lượng các tiêu chí 

Đồng chí Phó chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Thọ khẳng định, xây dựng NTM là một quá trình lâu dài, không có điểm dừng. Vì vậy, trong thời gian tới, trên cơ sở định hướng của Trung ương về Chương trình giai đoạn 2026-2035, thành phố Hải Phòng sẽ tiếp tục triển khai các nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng tầm chương trình. Trước hết, thành phố tiếp tục thống nhất trong toàn hệ thống chính trị và sự đồng thuận trong nhân dân về việc duy trì, củng cố và nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt, đồng thời tiếp tục hướng đến mục tiêu xây dựng NTM ở tầm cao mới. Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn tiếp theo tại Hải Phòng cần được định hướng hiện đại hơn, đa dạng về phát triển kinh tế, kết nối hạ tầng đồng bộ – hiện đại, bảo đảm phát triển bền vững môi trường và nâng cao chất lượng sống, mang tính chiến lược đến năm 2045. Theo đó, giai đoạn 2026-2035 sẽ tập trung hoàn thiện chương trình hướng tới mục tiêu: “Nông thôn phát triển toàn diện, có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại”. Giai đoạn 2036-2045 sẽ tiếp tục nâng cao hơn nữa với mục tiêu xây dựng “nông thôn hiện đại, có điều kiện sống tiệm cận với đô thị; môi trường sống xanh, sạch, đẹp; giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc; quốc phòng – an ninh, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm vững chắc”. 

Những định hướng lớn đó đang dần được cụ thể hóa thông qua kế hoạch triển khai của các sở, ngành liên quan. Trong đó, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn giữ vai trò nòng cốt trong tham mưu, đề xuất và tổ chức thực hiện giai đoạn tiếp theo của chương trình. Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Bùi Thanh Tùng cho biết, sau khi thành phố Hải Phòng hợp nhất với tỉnh Hải Dương, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và bộ máy mới đi vào hoạt động, Sở sẽ đề xuất cụ thể kế hoạch xây dựng NTM trong giai đoạn tiếp theo. Mục tiêu đặt ra là nâng cao hiệu quả quản lý và triển khai chương trình phù hợp với quy hoạch tổng thể, bảo đảm tính đồng bộ với việc sắp xếp, hợp nhất đơn vị hành chính cấp xã và quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa, phát triển bền vững. Các tiêu chí xây dựng NTM giai đoạn mới của thành phố sẽ được điều chỉnh để phù hợp với yêu cầu phát triển, bảo đảm kết nối hạ tầng kinh tế - xã hội giữa nông thôn – đô thị – liên vùng, nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ cơ bản cho người dân; nâng cao chất lượng sống gắn với bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống và xây dựng cảnh quan nông thôn sáng – xanh – sạch – đẹp – an toàn. Kinh tế nông thôn sẽ tiếp tục được phát triển gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đẩy mạnh công nghiệp chế biến, du lịch cộng đồng theo hướng kinh tế xanh, hiệu quả và bền vững.

Theo Báo Hải Phòng

https://baohaiphong.vn/vi/nong-thon-moi/xay-dung-nong-thon-moi-hai-phong-ve-dich-ben-vung-vuon-tam-phat-trien-2025520103122.htm