Lai Châu: Viên ngọc thô giữa đại ngàn Tây Bắc mời gọi nhà đầu tư

Ẩn mình giữa dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, Lai Châu hiện lên như một “viên ngọc thô” đang dần được đánh thức. Với thiên nhiên tráng lệ, tiềm năng phong phú và môi trường đầu tư rộng mở, Lai Châu đang sẵn sàng chào đón các nhà đầu tư đến khám phá và phát triển.

Miền đất biên viễn thức giấc

Người dân địa phương vẫn gọi vùng này là “miền đất nằm giữa mây trời”. Nhưng với những người làm du lịch, Lai Châu giờ không còn là vùng xa xôi, mà là tâm điểm mới của “tam giác vàng” du lịch Tây Bắc, kết nối Sa Pa (Lào Cai) huyền ảo, Điện Biên Phủ hào hùng và Mù Cang Chải quyến rũ.

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai đã rút ngắn quãng đường từ Hà Nội lên trung tâm tỉnh còn hơn 4 tiếng. Các tuyến quốc lộ 4D, 32, 70,... cùng hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, biến Lai Châu từ một “ốc đảo biệt lập” thành điểm giao thương xuyên biên giới qua cửa khẩu quốc tế Ma Lù Thàng.

Trong Đại hội đại biểu Đảng bộ Lai Châu lần thứ XV, Lai Châu đặt mục tiêu phát triển hạ tầng giao thông kết nối là một trong những đột phá chiến lược trong nhiệm kỳ tới. Các công trình trọng điểm như cao tốc Bảo Hà - Lai Châu, hầm đường bộ Khau Co, cảng hàng không Lai Châu và cầu đa năng tại cửa khẩu Ma Lù Thàng sẽ sớm được triển khai. Ngoài ra, tỉnh Lai Châu cũng đặt mục tiêu sớm hoàn thiện đường hầm Hoàng Liên vào năm 2027 (hầm nối từ Lào Cai sang Lai Châu qua dãy núi Hoàng Liên Sơn) và nâng cấp QL 4D từ hầm Hoàng Liên đến xã Phong Thổ và nhiều tuyến đường tỉnh khác.

“Lợi thế của Lai Châu không chỉ ở cảnh quan, mà còn ở vị trí. Từ đây có thể kết nối thuận tiện sang điểm du lịch Sa Pa, Mù Cang Chải, tỉnh Điện Biên hay thậm chí thông thương qua Trung Quốc. Đó là điều mà nhiều địa phương khác ở Tây Bắc không có được”, ông Trần Mạnh Hùng, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lai Châu chia sẻ.

Nếu vị thế là điểm tựa, thì tài nguyên thiên nhiên và văn hóa chính là phần hồn tạo nên sức hút khác biệt. Lai Châu hiện sở hữu tới 6/10 đỉnh núi cao nhất Việt Nam, là “thiên đường trekking”, dù lượn mà giới trẻ và du khách mạo hiểm luôn mơ ước. Từ Pu Ta Leng hùng vĩ, Tả Liên ngập sắc rừng nguyên sinh, đến Bạch Mộc Lương Tử mờ sương, mỗi cung đường leo là một hành trình khám phá sự nguyên sơ, khắc nghiệt nhưng đầy mê hoặc.

Không chỉ có núi cao, Lai Châu còn có cao nguyên Sìn Hồ có độ cao trung bình hơn 1.500m so với mực nước biển, khí hậu quanh năm mát mẻ, được ví như “Sa Pa thứ hai”. Những sáng mùa hè, mây vẫn nằm ngang tầm mắt, còn buổi chiều, sương bảng lảng giăng khắp bản làng người Mông. Đó là nơi lý tưởng để phát triển du lịch nghỉ dưỡng, khám phá sinh thái và chữa lành, những xu hướng đang lên trong du lịch hiện đại.

Ẩn sâu trong lòng đất là những kỳ quan hang động như Pusamcap, Tiên Sơn, hệ thống karst (địa chất từ phong hóa đặc trưng của những miền núi đá vôi bị nước chảy xói mòn) được giới khảo sát đánh giá là đẹp nhất miền Tây Bắc. “Cảnh quan nơi đây đủ điều kiện hình thành quần thể du lịch địa chất - sinh thái - mạo hiểm kết hợp, tương tự như mô hình mà Quảng Bình đang làm”, một chuyên gia nhận xét.

Nhưng nếu thiên nhiên là “vóc dáng”, thì văn hóa 20 dân tộc anh em chính là “tâm hồn” sâu thẳm của vùng đất này. Mỗi tộc người mang một sắc màu: người Mông với lễ hội Gầu Tào rực rỡ, người Thái với điệu xòe truyền thống, người Dao đỏ giữ nghề thêu thổ cẩm và nấu rượu lá. Tất cả hòa vào nhau, tạo nên một bức tranh văn hóa sống động, mà chỉ cần đi qua một bản nhỏ như Sin Suối Hồ hay Lao Chải 1, du khách đã có thể cảm nhận được cả chiều sâu của văn hóa Tây Bắc.

“Du lịch Lai Châu không thể phát triển nếu tách khỏi văn hóa bản địa. Cái hồn của vùng đất nằm ở con người, ở cách họ mời khách vào nhà, kể chuyện ruộng nương, hay chỉ đơn giản là nụ cười mộc mạc giữa chợ phiên”, ông Hùng nói thêm.

Chính vì thế, nhiều mô hình du lịch cộng đồng đã được hỗ trợ và dần thành công, bản Sin Suối Hồ (xã Sin Suối Hồ), trải nghiệm văn hóa Mông kết hợp với hệ thống rừng nguyên sinh và cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ như Thác Trái tim, Thác Tình yêu, Thác Ma Quai Thàng, đỉnh Kỳ Quan San, đỉnh Sơn Bạc Mây, Đá Sổ đỏ…; bản Nà Luồng (xã Bản Bo), với sản phẩm dệt thổ cẩm và ẩm thực bản địa; hay bản Lao Chải, mô hình bảo tồn nguyên bản văn hóa người Mông trắng. Những ngôi nhà sàn homestay mọc lên bên suối, không phá vỡ cảnh quan mà hòa mình vào thiên nhiên, là minh chứng cho hướng đi du lịch bền vững mà Lai Châu đang theo đuổi.

Theo thống kê, năm 2024, Lai Châu đón hơn 1,3 triệu lượt khách, tăng hơn 30% so với năm 2023; doanh thu du lịch đạt gần 1100 tỷ đồng. Con số tuy chưa lớn so với các trung tâm du lịch khác, nhưng là tín hiệu rõ ràng về sức bật của một vùng đất đang thức giấc.

Trải thảm đỏ đón nhà đầu tư, kiến tạo tương lai du lịch xanh

Quy hoạch phát triển du lịch của Lai Châu hướng đến cho bốn nhóm chính với 22 danh mục, gồm: du lịch sinh thái - nghỉ dưỡng, du lịch lòng hồ, du lịch rừng đặc dụng, và du lịch cộng đồng gắn bảo tồn văn hóa.

Trung tâm du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng của tỉnh Lai Châu được quy hoạch khu sinh thái Sìn Hồ 100ha, Pú Đao Thung lũng biển mây 498ha, và quần thể chinh phục đỉnh Pu Ta Leng 550ha. Đây là những dự án có thể tạo bước ngoặt, hình thành thương hiệu du lịch cao cấp của Lai Châu.

Vùng lòng hồ sông Đà nơi có hai công trình thủy điện lớn là Huổi Quảng và Bản Chát được định hướng phát triển du lịch mặt nước, du thuyền và nghỉ dưỡng ven hồ. Các khu như Quần thể du lịch lòng hồ Huổi Quảng - hang động Bản Mè (30ha) hay Bản Chát (1,8ha) đang được kêu gọi đầu tư để hình thành chuỗi du lịch sinh thái, câu cá giải trí, và các resort ven hồ, điều mà hiện nay Tây Bắc còn rất thiếu.

Vùng phía Nam, giáp Mường Tè, được quy hoạch cho du lịch rừng đặc dụng và rừng phòng hộ, với quỹ đất hơn 1.000ha rừng nguyên sinh. Đây là nơi dự kiến phát triển các dự án nghỉ dưỡng sinh thái chuyên sâu kết hợp nghiên cứu đa dạng sinh học, hướng đi mà Lai Châu muốn khai thác dài hơi, gắn du lịch với bảo tồn tài nguyên.

Nhóm cuối cùng, du lịch cộng đồng là “linh hồn” của toàn bộ chiến lược. Bên cạnh các điểm đã nổi tiếng như Sin Suối Hồ, Lao Chải 1, tỉnh đang mời gọi đầu tư vào Tà Mung (1ha), Khun Há (68ha) để phát triển du lịch cộng đồng gắn với sản phẩm văn hóa, ẩm thực và nghề truyền thống.

Không chỉ vẽ quy hoạch, Lai Châu còn “trải thảm đỏ” bằng những cơ chế ưu đãi cụ thể. Là tỉnh có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, nên nhà đầu tư được hưởng mức ưu đãi cao nhất của Chính phủ, miễn tiền thuê đất trong thời gian dài, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ hạ tầng đến tận hàng rào dự án. Thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư rút xuống chỉ còn 35 ngày làm việc, nhanh hơn trung bình toàn quốc.

Cùng với đó là cơ chế “một cửa liên thông” giữa các sở, ngành, để doanh nghiệp chỉ cần làm việc với một đầu mối duy nhất từ khảo sát, lập quy hoạch đến cấp phép thi công. “Chúng tôi không chỉ kêu gọi đầu tư, mà còn cam kết đồng hành, từ lúc họ đặt chân đến khi dự án đi vào vận hành”, ông Hùng nói.

Theo định hướng, đến năm 2030, Lai Châu đặt mục tiêu đón 2,4 triệu lượt khách, doanh thu trên 2750 tỷ đồng, tạo ra khoảng 9000 việc làm. Để đạt được, tỉnh không chỉ chờ các “ông lớn” du lịch mà còn khuyến khích người dân tham gia làm du lịch cộng đồng, sản xuất hàng thủ công, phát triển sản phẩm OCOP gắn với trải nghiệm.

Câu chuyện ở bản Sin Suối Hồ là ví dụ điển hình. Mười năm trước, đó chỉ là bản vùng cao nghèo với vài chục hộ trồng lanh, táo mèo, thảo quả. Giờ đây, các hộ đã tham gia làm du lịch cộng đồng, đón hàng chục nghìn lượt khách mỗi năm, doanh thu mỗi hộ từ 100 - 300 triệu đồng. Bản nhận được Giải thưởng Du lịch cộng đồng ASEAN năm 2023 và được công nhận là một trong những điểm du lịch cộng đồng hấp dẫn nhất Việt Nam, trở thành “điểm sáng” trong chiến lược phát triển du lịch cộng đồng bền vững.

Chiều muộn, sương lại bắt đầu giăng kín các dãy núi quanh chót vót, xanh rì. Ánh hoàng hôn vàng trải trên mái ngói những homestay mới dựng bên thung lũng. Một vài du khách nước ngoài ngồi bên hiên, ngắm mây trôi, nghe tiếng khèn Mông vang vọng. Không ồn ào, không tấp nập, nhưng đó chính là thứ “thanh âm” mà du lịch Lai Châu đang chọn cho mình, nhẹ nhàng, sâu lắng và bền vững.

“Viên ngọc” ấy đã lộ diện, và chỉ còn chờ những bàn tay đủ tinh tế để mài giũa. Trong làn sương mờ Tây Bắc, Lai Châu đang mở ra cánh cửa mới - không chỉ cho du khách, mà cho cả những nhà đầu tư đang tìm một miền đất nguyên bản để gửi gắm tầm nhìn dài lâu.

Theo Báo Tiền Phong

https://tienphong.vn/lai-chau-vien-ngoc-tho-giua-dai-ngan-tay-bac-moi-goi-nha-dau-tu-post1784318.tpo

---